4 noyabr Rusiyada Milli Birlik Günüdür. Bayram 2005-ci ildə təsis edilib və o vaxtdan bəri istirahət günüdür, lakin bir çox rusiyalılar hələ də bu gündə nə baş verdiyini və dəqiq nəyi qeyd etdiyimizi bilmirlər.4 noyabrın nə vaxt və niyə bayrama çevrildiyini,bu tarixin arxasında nəyin dayanaığını və niyə belə bir adın stçildiyini anlamağa çalışırlar.
Bu gündə nə baş verdi?
4 noyabr (22 oktyabr, köhnə üslub) 1612-ci ildə zemstvo muxtarı Kuzma Minin və knyaz Dmitri Pojarskinin başçılıq etdiyi xalq milisləri Moskvanı Polşa işğalçılarından azad etdi.
Maraqlıdır,bu tarix niyə bu qədər vacibdir?
Polyakların Kremldən qovulması ilə Rusiyada uzun sürən Çətinliklər dövrü başa çatdı. Moskvanın azad edilməsindən bir neçə ay sonra ölkənin bütün mülklərinin nümayəndələri: zadəganlar, boyarlar, ruhanilər, kazaklar, oxatanlar, kəndlilər və Rusiya şəhərlərindən gələn nümayəndələrdən ibarət Zemski Sobor yeni çarı seçdi. Romanovlar sülaləsi, Mixail Fedoroviç
1598-ci ildə Rurik sülaləsindən olan sonuncu çar Fyodor İoannoviç və onun kiçik qardaşı Dmitrinin ölümündən sonra boyar Boris Qodunov taxta çıxdı. Lakin zadəganlar üçün onun ali hakimiyyət hüququ qeyri-legitim idi. Bu, mərhum Sareviç Dmitri kimi görünən fırıldaqçılar tərəfindən istifadə edildi. Ölkədə Çətinliklər Zamanı adlanan siyasi böhran başladı.
1609-cu ildə Polşa kralı III Sigismund Rusiyaya qarşı hərbi müdaxiləyə başladı. Ölkənin əhəmiyyətli bir hissəsi Polşa-Litva dəstələrinin nəzarəti altında idi.
Hakimiyyət Sigismundun oğlu Polşa knyazına beyət edən boyarlar (Yeddi Boyar) şurasına keçdi. Və Moskva Polşa qoşunları tərəfindən işğal edildi.
1612-ci ildə rus torpaqlarını yadelli işğalçılardan azad etmək üçün Nijni Novqorodda yaradılmış xalq milisi Kitay-Qoroda hücum edərək Polşa qoşunlarını qovdu.
Nijni Novqorod zemstvo muxtarı Kuzma Minin xalq milislərinin yaradılmasında böyük rol oynadı, şəhər əhalisini düşməni dəf etməyə çağırdı. O vaxtlar üçün böyük bir ordu toplandı — yerli əhaliyə, kəndlilərə, kazaklara, oxatanlara və zadəganlara xidmət edən 10 mindən çox. Milislərə ruslarla yanaşı, Mari, Çuvaş, Komi və Volqaboyu və Şimalın digər xalqları da daxil idi. Novqorod knyazı Dmitri Pojarski qubernator seçildi, Minin isə onun köməkçisi və xəzinədarı oldu.
1818-ci ildə İmperator I Aleksandrın fərmanı ilə Qızıl Meydanda heykəltəraş İvan Martos tərəfindən «Vətəndaş Minin və knyaz Pojarski» abidəsi ucaldıldı — Rusiya tarixində çara və ya komandirə deyil, xalq qəhrəmanlarına ilk abidə.
1613-cü ildə Çar Mixail Fedoroviç Moskvanın Polşa işğalçılarından təmizlənməsi gününü təsis etdi.
1649-cu ildə Çar Aleksey Mixayloviçin fərmanı ilə bu tarix kilsə və dövlət bayramı elan edildi. Bu gün Rus Pravoslav Kilsəsi «Moskva və Rusiyanı 1612-ci ildə polyakların işğalından xilas etdiyinə görə» Tanrı Anasının Kazan İkonunun xatirəsini ehtiramla yad edir.
Rəvayətə görə, Tanrı Anasının Kazan İkonu Kazandan Şahzadə Dmitri Pojarskiyə göndərildi və xalq milislərinin himayədarı oldu. Onunla birlikdə ordu Moskvaya girdi.
Bu gün Qırmızı Meydanda paytaxtı azad edən qəhrəmanların xatirəsinə 1637-ci ildə təqdis olunan Tanrı Anasının Kazan İkonunun Katedrali dayanır.
Əgər bayram mövcud idisə, niyə 2005-ci ildə yenidən tətbiq olundu?
Sovet dövründə noyabrın 4-ü qeyd olunmurdu və istirahət günü deyildi. Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabı günü olan 7 noyabr bayram günü hesab olunurdu. 1996-cı ildə bayramın adı dəyişdirilərək Barışıq və Razılıq Günü adlandırıldı.
2004-cü ilin sentyabrında Rusiyanın Dinlərarası Şurası noyabrın 4-ü bayram elan etməyi və Milli Birlik Günü kimi qeyd etməyi təklif etdi. Dövlət Duması bu təşəbbüsü dəstəkləyib. Bu gün unudulmaz tarix — 1917-ci il Oktyabr İnqilabı Günü statusu alan 7 noyabr əvəzinə istirahət günü oldu.
Bayram niyə Milli Birlik Günü adlanır?
Niyə belə bir ad seçilməsinin izahlarından biri də yeni bayramın tətbiqi ilə bağlı qanun layihəsinə izahat yazısı ola bilər: “1612-ci il noyabrın 4-də xalq milislərinin əsgərləri… qəhrəmanlıq nümunəsi və mənşəyindən, dinindən və cəmiyyətdəki mövqeyindən asılı olmayaraq bütün xalqın həmrəyliyi”
Bəli,Rusiya həqiqətən də həmrəy və beynəlmiləl bir ölkəyəçevrilib.Burada bütün xalqlar mehriban bir ailədə həmrəy olaraq yaşayırlar.Hətta beynəlmiləl ailələr qurulur.Belə bir beynəlmiləl ailə:Tofiq bəy və Qalya xanımın ailəsi haqqında danışmaq istəyirəm.40 il birgə xoşbəxt ömür sürən bu ailənin iki qız övladı:Natalya və Gülnara da ömür-gün yoldaşlarını başqa xalqların nümayəndələrindən seçiblər: Natalyatatar,Gülnarə isə çeçen millətinin nümayəndəsi ilə ailə quraraq xoşbəxt yaşayırlar. Bu ailəni yaxından tanıdığım üçün ,hər il yayda və qışda bir-birimizə qonaq getdiyimiz üçün əminliklə deyə bilərəm ki,həqiqətən onlar beynəlmiləl ailə nümunəsidirlər.Və çox maraqlıdır ki,bu ailədə böyüyən uşaqlara ailələrində olan milli dəyərlər aşılanır və onlara hörmətlə yanaşmaq tövsiyə olunur.Fürsətdən istifadə edərək mən də Rusiyada yaşayan bütün xalqların nümayəndələrini Milli Birlik Günü münasibətilə təbrik edir və həmişə ,hər bir işdə onları həmrəy olmağa səsləyirəm.Unutmayaq ki,Rusiya kimi qüdrətli bir məmləkətimiz var.Milli birliyimiz və həmrəyliyimiz daim var olsun!
Topladı:Mirhəmidova S.V
