Məlikov Şəmsəddin Cavanşiroviç 22 dekabr 1998-ci ildə Dərbənd şəhərində sadə fəhlə ailəsində anadan olub. Atası Cavanşir Şəmsəddinoviç qaynaqçı, anası Aygün Əliəkbərovna evdar qadındır.

Şəmsəddinin Məhərrəm adlı kiçik qardaşı və Səbinə adlı bacısı da var. O, birinci sinifdən doqquzuncu sinfə qədər Dərbənd şəhər №4 saylı orta məktəbdə təhsil alıb. 2014-cü ildə 9-cu sinfi bitirən Şəmsəddin artıq hərtərəfli inkişaf etmiş bir gənc idi. Gözəl rəsm çəkir, elektro gitarada ifa edir, şeir yazırdı. Kitab yazmağa başlamışdı, amma onu bitirmək qismət olmadı. O, cüdo və boksla da məşğul olub. İlk ibtidai sinif müəllimi Seyidova Təranə Seyidmehtiyevna öz şagirdi haqqında belə söylədi ki,hər cəhətdən pozitiv olan bir şagird idi.

Məlikov Şəmsəddin sinifdə ən yaxşı,ideal şagirdlərdən biri idi. Bütün müsbət keyfiyyətlər bir insanda toplanmışdı — bizim Şəmsəddinimizdə. Güclü, ağıllı, sinfin ən israrlısı idi, həmişə müəllimlərinin istəklərinə,tələblərinə anlaqlı cavab verirdi. Çox qayğıkeş və ünsiyyətcil oğlan idi. Şəmsəddin hətta erkən uşaq yaşlarından həmişə liderlik keyfiyyətləri ilə seçilirdi. O, heç vaxt məsuliyyət daşımaqdan qorxmurdu və sinif yoldaşları arasında hörmət qazanırdı. Hələ ibtidai sinifdə oxuyanda onun biliyə can atan maraq dolu gözləri diqqətimi çəkirdi. Onlar yaxşılıq və nur saçırdılar. Şəmsəddin çox güvənli oğlan idi. Ətrafında özü kimi gözəl insanlar olan və çoxlu dostları olan bir gənc idi. Məktəb Şəmsəddinin adını əbədi xatırlayacaqdır. O, gənc nəsil üçün şücaət və cəsarət nümunəsi olacaq.

Sinif rəhbəri Ədilə Şövkətovna Şəmsəddini belə təsvir etdi:” Məlikov Şəmsəddin ailənin böyük uşağı idi. O, çoxuşaqlı ailədə böyüyüb, anasına kömək edirdi. Şəmsəddin adama heç vaxt kobud söz deməyən adamlardan biri idi. Çox diqqətli, qayğıkeş, hörmətcil idi. Onu şən, simpatik və məsuliyyətli oğlan kimi xatırlayıram. Ailədə mükəmməl, düzgün tərbiyə almış, məktəbdə fəal həyat öz əqidəsinə, dünya görüşünə malik olan vətəninin əsl vətənpərvərini formalaşdırıb. O, gözəl insan, Vətənin layiqli müdafiəçisi kimi böyüdü. Valideynləri ona vicdanlılıq, ədəb-ərkan, zəhmətkeşlik, mərdlik, Vətən sevgisi kimi keyfiyyətləri aşılaya biliblər. Şəmsəddin kimi oğlanlar haqqında deyirlər:

“Qəhrəmanlar doğulmur, onlar yaranır”. 2010-cu ildə İnquşetiya Respublikasında Şəmsəddin Qırğızıstan SSR və Qazaxıstanın əməkdar məşqçisi Ruslan Sergeyeviç Bazorkinin mükafatları uğrunda cüdo üzrə beynəlxalq turnirdə Dağıstanı təmsil edib. O, ilk üçlük sırasında olub, buna görə bürünc medal, sertifikat və DVD pleyerlə mükafatlandırılıb. “Dərbənd xəbərləri” qəzetində bürünc uğurundan sonra Şəmsəddin haqqında məqalə dərc olunub. Hüquq kafedrasının müdiri Gülnarə Ələkbərovna Maqomedova belə yazır: Böyük bir ailədə bir çox sevimli qohumlar və sevilənlər arasında bir oğlan doyumsuz bir maraq və bacarıqlı əllərlə böyüdü.

Çoxdan gözlənilən ilk uşaq olaraq ailəsinin sevgisini, diqqətini və qayğısını gördü. O, babası Şəmsəddinin adını daşıyır. Kiçik qardaşı və bacısı ilə çox qayğıkeş davranırdı. Əsas ümumi təhsilini 4 saylı orta məktəbdə alan Şəmsəddin hüquqşünas ixtisasını seçmiş və Dərbənd İqtisadiyyat-Hüquq Texnikumuna daxil olmuşdur və «4» və «5» qiymətlərlə oxumuşdur. Təhsil aldığı müddətdə olimpiadalarda, elmi-praktik və elmi-nəzəri konfranslarda iştirak etmiş, mütəmadi olaraq mükafatlar qazanmışdır. Dərbənd-2000 şəhər tədbirində könüllü olub. 2015-ci ildə doğulduğu Dərbəndin 2000 illik yubiley tədbirlərində fəal iştirak edib.

Cüdo üzrə davamlı məşqləri ona bir çox mükafat və medallar gətirib. Atletik quruluşlu Şəmsəddin kollecdə, şəhərdə və respublikada keçirilən bütün tədbirlərdə fəal iştirak edirdi. Qarşılaşdığı hər şeyə vicdanlı münasibəti həmyaşıdlarını özünə cəlb edirdi. Şəmsəddinin üzərinə götürdüyü hər bir iş onun əlində həll olunurdu. Və çox şey edə bilərdi. Ehtiyacı olan hər kəsə kömək etmək, çətin anlarda yanında olmaq istəyi onun əsas kredosu idi. O, böyük ürəkli, geniş ruhlu bir insan idi.

Kollecdə təhsilini başa vurduqdan sonra Rostov vilayətinə, Oktyabrski rayonunun Persianovka kəndinə (Novoçerkassk yaxınlığında) xidmət etməyə gedir. O, müqavilə əsasında Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələrinin sıralarında, 102-ci alayın 150-ci motoatıcı diviziyasında xidmət edib. Şəmsəddin hətta işdə də sərkərdələri arasında uğur və hörmətdən zövq alırdı. Xidməti zamanı şücaət və cəsarət göstərərək 2019-cu ildə döyüş maşını komandirinin müavini — baş operator-topçu təyin edilib. 2020-ci ildə kapral rütbəsi alıb. Şəmsəddin 5 il müqavilə ilə xidmət edib. Sonrakı xidmətə ehtiyac duyaraq xüsusi hərbi əməliyyat zonasında ilk günlərdən könüllü olaraq xidmətə başlayıb. DXR-də döyüşlərdə iştirak etmişdir. Bunlar Volnovaxa və Starobeşevo kəndləri uğrunda döyüşlər idi və s. Hər bir yaşayış məntəqəsi döyüşdə alınırdı. 2022-ci ilin martında onların bölməsi Mariupola çatdı, burada nəzarət-buraxılış məntəqəsi, hava limanı və digər əsas nöqtələr uğrunda inadkar döyüş baş verdi.

Şəmsəddin hətta hava limanından kiçik taxta maketini də gətirib. Hava limanını tərk edərək sənaye zonasını ələ keçirməyə çalışsalar da, düşmən qüvvələrinin üstünlüyünə görə bunu etmək mümkün olmayıb. Aeroport binasına geri çəkilən Şəmsəddin diqqətini qalan bir tanka çevirir və onu işə salmağa çalışır. Sonra onun yanında partlayan mərmi onu şoka salır. Komandir M.Bayramovun sözlərinə görə, dizi və qabırğasından yaralanan Şəmsəddin özünə gələn tankın mühərrikini işə sala bilib və oğlanları atəş altından təhlükəsiz yerə çıxarıb. Bayramov onu da bildirib ki, Şəmsəddin yemək bişirməyi çox sevirdi və çox dadlı da bişirirdi. O, çox cəsur döyüşçü idi və ölümdən qorxmazdı.

Yaralandıqdan sonra Şəmsəddin valideynlərinin istəyi ilə müqaviləli xidmətini tərk edir. 28 sentyabr 2022-ci ildə Şəmsəddin kiçik qardaşı Məhərrəm ilə birlikdə səfərbərlik üçün xüsusi hərbi əməliyyat zonasına gedir. Onlar Zaporojye vilayətində, 58-ci ordunun 71-ci alayında idilər. Son döyüşdə onlar yeni mövqelər tutmalı idilər, lakin pilotsuz təyyarələr onları aşkar edərək kaset sursatları ilə onlara atəş açmağa başladılar. O, yaralandıqdan sonra ilk yardım çantasından istifadə edərək onları təhlükəsiz yerə sürükləyərək digər yaralılara kömək edir. Sonra yuxu arteriyası nahiyəsində daha ağır yara aldıqdan sonra gücü onu tərk etməyə başlayır və ağır qan itkisindən ölür. Bu, 2023-cü il iyulun 2-də Zaporojye vilayətinin Poloqovski rayonunun Rabotino kəndində baş verib. Onun fədakarlığı sərhəd tanımırdı. Şərəf və vicdanla xidmət edirdi. Valideynlərin dediyinə görə, hər zaman onun yanında olan, qardaşının cənazəsini evə gətirən və məzarını onlara təhvil verən kiçik oğluna minnətdardırlar, orada gəlib onu yad edib dua oxuyurlar Həmin il iyulun 7-də Dərbənd şəhərində, Şıxsalah qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. Qəhrəmanın 24 yaşı var idi. O, evli deyildi.

Daha sonra Rostov-na-Donu qəzetində “Bir həftə ərzində rayon. Rayon xəbərləri” sərlövhəli “Adi oğlanlar qəhrəman oldu” sərlövhəli məqalə “Rayon xəbərləri. Bir həftə ərzində rayon”qəzetində dərc olunur. Bu hadisələrdən sonra Rusiya Prezidenti V.V.Putin onu 58-ci Ordunun 71-ci alayını ən yaxşısı kimi qeyd etdi və bu alayı “Qvardiyaçılar” fəxri adı ilə təltif etdi. Xəbərdə prezidentin videomüraciəti dərc olunub. Onun şücaəti diqqətdən qaçmayacaq. İnsanların həyatını xilas etmək onun əsas məqsədi idi. Başqa cür edə bilməzdi — bu, onun vicdanı, vətəni, ailəsi qarşısında borcudur. Hərbi borcunu yerinə yetirərkən göstərdiyi şücaət, cəsarət və fədakarlığa görə Rusiya Federasiyası Prezidentinin 24 avqust 2023-cü il tarixli Fərmanı ilə Məlikov Şəmsəddin Cavanşiroviç “İgidliyə görə” ordeni ilə təltif edilmişdir (ölümündən sonra).

2023-cü il oktyabrın 15-də Dərbənd şəhərinin meri Rüstəmbek Pirmaqomedov və şəhərin hərbi komissarı Fərid Musayev Şəmsəddin Məlikovun və Minqajidin Mirzexanovun valideynlərinə “İgidliyə görə” ordenini təqdim ediblər. Bələdiyyə sədri layiqli, mərd, nəcib oğullar yetişdirdiyinə görə onlara minnətdarlığını bildirib. “Belə məqamlarda söz tapmaq çətindir. Xüsusən də oğlanları şəxsən tanıyanda və nisbətən yaxınlarda danışanda. Dərbənd Şəmsəddinlə, Minqajidinlə fəxr edəcək. Onların adları tarixə yazılıb”. 5 dekabr 2023-cü il tarixdə Dərbənd şəhər 4 nömrəli məktəbdə Məlikov Şəmsəddin Cavanşiroviçin xatirəsinə xatirə lövhəsinin açılışı olmuşdur. Həmçinin xüsusi hərbi əməliyyat zamanı xidməti borcunu yerinə yetirərkən həlak olmuş Cəfərov Mehman Əbilfəzoviçin xatirəsinə xatirə lövhəsi də açılıb.

Tədbirdə Dərbənd şəhər Deputatları Məclisinin deputatı Həsən Mirzəyev, şəhər icra başçısının müavini Vidadi Zeynalov, Veteranlar Şurasının sədri Hacımurad Hacımuradov, qəhrəmanların yaxınları və tanıyanları iştirak ediblər. “Onlar ölməyib, sağdırlar, nə qədər ki, biz onları xatırlayırıq, xatırlayaq və unutmayaq”, — Hacımurad Hacımuradov bildirib. O, layiqli oğullar yetişdirdiklərinə görə valideynlərinə də təşəkkür edib. Vidadi Zeynalov qəhrəmanın ailəsinə dərin hüznlə başsağlığı verib. Xatirə lövhələrinin açılması fəxri hüququ Həsən Mirzəyevə, Hacımurad Hacımuradova, eləcə də qəhrəmanların yaxınlarına verilib. Görüşün sonunda iştirakçılar Vətən uğrunda qəhrəmancasına həlak olanların xatirəsini ehtiramla yad edərək abidənin önünə gül dəstələri düzüblər. Həmin gün 4 saylı məktəbdə qəhrəman partası açılıb. Birinci olaraq qıhrıman partasında oturmaq hüququ Qəhrəmanın bacısı, 8-ci sinif şagirdi Səbinəyə verilib.Dirilərin yaddaşında xatirələr qalır ki, o da ömür abidələri kimi yaddaşımızın keşiyində dayanır.

S. Məhəmmədov