Rusiyanın neonasizm üzərində qələbəsində əməyi olan Tabasaran hərbçiləri – Dərbənd sakinləri haqqında materialları dərc etməyə davam edirik. Bu dəfə Baxtiyar Şovqetdinoviç Baqdayev haqqında danışacağıq.
Baqdaev Baxtiyar Şovqetdinoviç 23 iyul 1982-ci ildə Dağıstan Respublikasının Dərbənd şəhərində anadan olub. 1989-cu ildə Dərbənd şəhər 21 saylı orta məktəbin birinci sinfinə gedən Bəxtiyar 1997-ci ildə 9 sinfi bitirərək 16 saylı (PTU№16) Dərbənd peşə məktəbinə daxil olub. 2000-ci ildə peşə məktəbində təhsilini başa vuraraq “Kompüter operatoru” ixtisasına yiyələnmişdir. 26 noyabr 2000-ci ildə Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələri sıralarına hərbi xidmətə çağırılıb. Elə ilk aylarda kiçik serjant rütbəsini almağa nail olur. Primorsk diyarının Vladivostok şəhərindəki 10735 saylı hərbi hissədə hava hücumu batalyonunun hava hücumu rotasının bölük komandiri kimi hərbi xidmətdə olub. Daha sonra tağım komandirinin müavini vəzifəsinə yüksəlib. O, paraşütlə 10 dəfə tullanaraq “Əla paraşütçü” döş nişanına layiq görülüb. 23 oktyabr 2002-ci ildə çavuş rütbəsi ilə ehtiyata buraxılmışdır. Xidmət etdiyi müddətdə özünü müsbət tərəfdən icraedi və vicdanlı əsgər kimi göstərib. O, komandirlərin və rəhbərliyin əmrlərini vaxtında, əlavə nəzarət tələb etmədən yerinə yetirirdi. O, hərbi ixtisasına tam yiyələnib, döyüş və dövlət hazırlığı proqramını “əla” və “yaxşı” mənimsəyib. Ona əmanət olunan hərbi texnikanın, silahın maddi hissəsini çox gözəl bilirdi. Onları daimi döyüş hazırlığında və xidmətə yararlı vəziyyətdə saxlayırdı. Qarovulda və daxili xidmətdə olarkən özünü çevik, tələbkar və nizam-intizamlı bir əsgər kimi göstərib. Dostlarala mehrban ünsiyyət quran, hərbi komanda arasında hörmət və nüfuza malik biri idi. O, hərbi komandanın birləşdirilməsi, hərbi intizamın və asayişin möhkəmləndirilməsi, tabeliyində olan hərbi qulluqçuların təhlükəsiz əmək şəraitinin yaradılması istiqamətində işləri şəxsən həyata keçirirdi. Tabeliyində olan işçilərlə yaxşı metodik səviyyədə dərs keçirdi. Dəfələrlə böyük desant gəmisindən (LHD) canlı atəş və enişlə taktiki təlimlərdə iştirak etmişdir. Yerli münaqişələrdə döyüş əməliyyatları kursunu bitirmişdi. Döyüş koordinasiyası kursunu da tam mənimsəmişdi. Dəniz Piyadaları Korpusunda xidmətdə olan bütün növ silah və texnikaları mükəmməl bilirdi. Dəfələrlə əlbəyaxa döyüşdə nümayişlərdə və döyüş çıxışlarında iştirak edib. Döyüş hazırlığı üzrə əla tələbə idi. Döyüş baxımından o, ağıllı idi. 2002-2009-cu illərdə Strategiya «Inteko» (Moskva) tikinti şirkətində menecer vəzifəsində çalışmışdır.

2005-ci ildə Moskva Dünya İqtisadiyyatı İnstitutuna daxil olub. 2010-cu ildə dünya iqtisadiyyatı ixtisası üzrə mütəxəssis adını qazanıb. 14 sentyabr 2009-cu ildə o, üç il müddətinə ilk müqaviləni imzalayaraq, 16544 saylı hərbi hissədə müqavilə əsasında xidmət edib. Müqavilə ilə xidmət müddəti başa çatdıqdan sonra 2012-ci ildə yenidən üç il müddətinə müqavilə imzalayıb. 2015-ci ildən 27777 saylı hərbi hissədə müqavilə əsasında xidmət edib. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirinin 19 fevral 2010-cu il tarixli əmri ilə o, Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin “Qafqazda xidmətə görə” medalı ilə təltif edilmişdir. 29 aprel 2010-cu ildə “Qafqazda antiterror əməliyyatının iştirakçısı” xatirə medalı ilə təltif edilib. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirinin 26 iyun 2020-ci il tarixli əmri ilə Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin “Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə” III dərəcəli medalı ilə təltif edilib. 24 fevral 2022-ci il tarixindən oktyabrın 4-ə qədər Ukraynanın Şimal-Şərq Hərbi Dairə zonasında vuruşub. O, 2022-ci il oktyabrın 4-də Donetsk Xalq Respublikasının Dokuçayevsk şəhərində ukraynalı millətçilərin növbəti minaatan hücumu zamanı həlak olub. Baqdayev düşmən tərəfindən çoxsaylı yaralar alır və şəhid olur.2022-ci il oktyabrın 6-da Dərbənddə dəfn olunub. Mərhumun xatirələrindən: “Başqa kəndi təmizləyirdik. Burada da, demək olar ki, azad etdiyimiz hər birimizdə olduğu kimi, azadlıq və sükut gözləyən insanlar bir neçə gün zirzəmilərdən çıxmadılar. Onlar minanın partladılmasından və ya mərmi dolu yağışına düşməkdən qorxurdular və nəhayət geri çəkilən neonasistlər tərəfindən yaşayış binalarına atəş açıldı.

Yaşlı qadının uçuq-sökük evdən necə çıxdığını gördüm. Bizi görüb qucaqlamaq istəyirmiş kimi qollarını açıb bizə tərəf qaçdı, ayaqlarımıza yıxıldı, ucadan hönkür-hönkür ağladı və təkrar-təkrar deyirdi: “Nəhayət, sizi gözlədik! Səkkiz ildir ki, sizi gözləyirdik. Allah sizəə rəhm eləsin, kömək olsun!”
2022-ci il dekabrın 14-də Rusiya Federasiyasının Prezidenti V.V.Putinin fərmanı ilə o, “Şücaət” ordeni ilə təltif edilib (ölümündən sonra). 20 dekabr 2022-ci il tarixində şəhərin 21 nömrəli tam orta məktəbində Ukraynadakı Şimal Hərbi Dairəsinin həlak olmuş iştirakçıları Baxtiyar Baqdayev, İlyas Racabov və Muxtar Kazımaqomedovun xatirə lövhələrinin açılışı olmuşdur. Bu barədə informasiya agentliyinə bələdiyyənin mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Dərbəndin başçısı Rüstəmbek Pirmaqomedov qəhrəmanların layiqli tərbiyəsinə görə həlak olanların yaxınlarına və müəllimlərə minnətdarlıq sözləri ilə çıxış edib. Özlərini, həyatlarını düşünmədən mərdlik, şücaət göstərdilər. 2023-cü il fevralın 2-də Dərbənd şəhərinin meri Rüstəmbek Pirmaqomedov xüsusi əməliyyat zamanı hərbi borcunu yerinə yetirərkən həlak olmuş hərbi qulluqçular Baxtiyar Baqdayev və Muxtar Kazimaqomedovun valideynlərinə “İgidliyə görə” ordenini təqdim edib. Şəhər meri həlak olan hərbçilərin valideynlərinə başsağlığı verib, onlara səbr və can sağlığı arzulayıb. Başsağlığı sözlərinə şəhər Deputatlar Məclisinin sədri Həsən Mirzəyev, icra başçısının müavini Vidadi Zeynalov və veteranlar şurasının sədri Hacımurad Hacımuradov da qoşulub. “Bu gün biz Şimal Hərbi Dairəsinin iştirakçıları olan Dərbəndli qardaşlarımıza xatirə lövhələrinin açılışını edirik. Bunlar öz borcunu sonadək mərdliklə yerinə yetirmiş Vətənimizin cəsur və mərd oğullarıdır. Onlar ölkəmizin təhlükəsizliyi üçün ən vacib şeyi — canlarını verdilər. Biz bunu yadda saxlamalı və bu xatirəni gənc nəslə ötürməliyik”, — deyə şəhər meri bildirib. Müəllimlərin qeyd etdiyi kimi, məktəb qəhrəmanların xatirəsini yaşadacaq, onlar indiki nəsil üçün layiqli örnək olacaqlar. Həlak olanların yaxınları onların xatirəsini ehtiramla yad etməyə gələn toplaşanlara təşəkkür ediblər. Sonra abidələr önünə gül dəstələri düzülüb. Açılışda şəhər məclisinin sədri Həsən Mirzəyev, şəhər icra başçısının müavini Vidadi Zeynalov, Veteranlar Şurasının sədri Hacımurad Hacımuradov, icra hakimiyyətinin struktur bölmələrinin rəhbərləri də iştirak ediblər.

2023-cü il oktyabrın 28-də Dərbənddə Sabnova kəndi ilə Dağıstan İşıqları(Dagestanskiye oqni) şəhəri arasındakı mikrorayonda “Xatirə bağı”nın açılışına hazırlıq gedən yerdə Şimal Hərbi Dairəsində iştirak edən qəhrəmanların valideynləri, həyat yoldaşları və övladları yaxınlarının xatirəsinə meyvə ağacları əkiblər. Baxtiyar Baqdayevin dul arvadı mərhum ərinin xatirəsinə gilas ağacı əkib. Onun sözlərinə görə, əri gilası çox sevirmiş. Bəxtiyar maraqlı və çoxşaxəli şəxsiyyətdir. Onun haqqında uzun müddət danışa bilərik. O, həvəskar balıqçı idi: balıq tutmağı çox sevirdi. Baxtiyar kolleksiya ilə də məşğul olub: onun maqnit və sikkə kolleksiyaları var. Baqdayevin digər istedadlarından biri də -multfilmlər idi. 2012-ci ildə qardaşı Timur və əmisi oğlanları ilə birlikdə “Şrek” və “Ov mövsümü” cizgi filmlərini öz doğma Tabasaran dilinə tərcümə edib səsləndiriblər.