Tərəvəzçilik Dağıstanda kənd təsərrüfatı istehsalının ən mühüm sahəsidir, ənənəvi olaraq respublikanın bir sıra rayonlarında inkişaf etdirilir. Bu yaz günlərində tərəvəzçilər artıq sahələrə çıxıb, şitil əkib, bol məhsul götürmək əzmindədirlər.
Rayonda tərəvəz bitkilərinin əkini prosesini xüsusi olaraq “DP” üçün Dağıstan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Nazirinin birinci müavini Şarip Şaripov şərh edib.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, bu il təxminən 42 min hektara yaxın sahədə tərəvəz bitkilərinin əkiləcəyi gözlənilir. Belə ki, 6820 hektar Levaşinski rayonunda, 6400 hektar Dərbənd rayonunda, 4606 hektar isə Xasavyurt rayonunda, 3850 hektar Kizlyar rayonunda, 2900 hektar Maqaramkənd rayonunun payına düşür.
– Bu prosesin ən mühüm hissəsi yüksək keyfiyyətli şitillərin əldə edilməsi, onların hazırlanması isə xüsusi bacarıqlardır. Nə yaxşı ki, kənd təsərrüfatı sənayemizdə belə mütəxəssislər var. Ötən gün biz Mahaçqala şəhərinin ətraflarında açıq torpaq üçün şitil yetişdirilən istixana təsərrüfatlarından birinə baş çəkdik. 25 illik təcrübəyə malik tərəvəzçi, menecer Maqomed Qaziyev dedi ki, təsərrüfatda 800 minə yaxın müxtəlif bitkilərin şitilləri var: pomidor, bibər, kələm, o cümlədən Pekin kələmi, badımcan, həmçinin bostan bitkiləri,məsələn balqabaq , son illərdə buna böyük tələbat var”,- Sharip Sharipov deyir.
Nazirliyin mütəxəssisləri daim yeni şitilləri öyrənir, bu istiqamətdə onları sınaqdan keçirən, müxtəlif hibridləri və sortları müqayisə edən, optimal kənd təsərrüfatı texnologiyalarının formalaşdırılmasına kömək edən Dağıstan alimləri ilə əlaqə saxlayır. – Son illər Dağıstanda ticarət sektorunda tərəvəzçiliyin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Sevindirici haldır ki, Dağıstan fermerləri dövlətin diqqətinə məhsuldarlığın artırılmasına diqqət yetirməklə cavab verirlər”, — Şaripov vurğulayır. – Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər sayəsində 2023-cü ildə kənd təsərrüfatı təşkilatlarında və kəndli təsərrüfatlarında tərəvəz əkini sahəsi 2640 hektar təşkil edib ki, bu da 2021-ci illə müqayisədə təxminən iki dəfə çoxdur. Burada Rusiya Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin ciddi dəstəyini qeyd etmək lazımdır. Açıq sahədə tərəvəz və kartofçuluğun stimullaşdırılması üzrə xüsusi federal layihənin həyata keçirilməsi çərçivəsində ilk dəfə olaraq fərdi təsərrüfatlar da dövlət dəstəyinin iştirakçısı oldular. Yəni bir sıra şərtlər yerinə yetirilərsə, fərdi təsərrüfatların nümayəndələri büdcə vəsaiti almaq üçün müraciət edə bilərlər ki, bu da ərazinin inkişafına əlavə təkan verir.
Biz mütəmadi olaraq fermerlərə onların istehsalının nəticələrinin statistika orqanlarında əks etdirilməsinin və dövlət dəstəyi almaq üçün sənədlərin keyfiyyətcə hazırlanmasının nə qədər vacib olduğu barədə məsləhətlər veririk”, — deyə nazirin birinci müavini bildirib. Dərbənd rayonunun Vavilovo kəndində yerləşən Ümumrusiya Bitkiçilik İnstitutunun filialı olan Dağıstan Təcrübə Stansiyasında respublikada toxumçuluğun inkişafı istiqamətində sistemli işlər aparılır. – Bu, rayonda bir növ tərəvəz bitkilərinin toxumçuluğunun inkişafı üçün respublika büdcəsindən dəstək alan mərkəzdir ki, bu da bizə ötən il bu bitkilərdən 9,5 ton toxum almağa imkan verib. 2020-ci ildə bu rəqəm 3 dəfə az — 3,5 ton olub. Biz görürük ki, elmin, qabaqcıl tərəvəzçilərin marağı, vəsaitlərinin səfərbər olunması və səyləri ilə bizim şəraitdə tərəvəz istehsalının yüksək göstəricilərinə necə nail olmaq olar.
Dağıstan üçün bazarı çox erkən və erkən tərəvəzlərlə təmin etmək rəqabət üstünlüyüdür. Dərbənd rayonunda artıq turp yığımına başlanılıb və yanvar ayında yerli fermerlər Çin kələmini yığıblar. Yəni, il boyu bağçılıq rejimində praktiki olaraq işləmək bacarığı çox üstünlükdür. Axı Dərbənd bölgəsinin “Rusiyanın qış bağı” adlandırılması əbəs yerə deyil. Bu, Dağıstan kənd təsərrüfatı sənayesinə və onun törəmələrinə əlavə səlahiyyətlər verir. Məhsullarımıza ölkə bazarlarında geniş tələbat var, onlara tələbat çox yüksəkdir.
Və burada hər şey sadədir: keyfiyyət, ətraf mühitə uyğunluq və əlçatanlıq. Və ən əsası, sizin. Bu il tarlalara çıxmağa bir az gecikdik — güclü yağış yağdı. Amma biz əminik ki, fermerlərimizin təcrübəsi və münasibəti bizə itirilmiş vaxtı doldurmağa və yüksək məhsula arxalanmağa imkan verəcək”, — Şarip Şaripov müsahibəsinə yekun vurub.
