Qədim və qonaqpərvər şəhərimiz Dərbənd dünyanın hər yerindən turistlərin ziyarət etdiyi bir yerdir. Onlarbizim ecazkar şəhərimizdən necə də gözəltəəssüratlarla ayrılırlar! Burada hər bir qonaq təkcə estetik ehtiyaclarını deyil, həm də qastronomiküstünlüklərini təmin edə bilir.
Bir xalqı onun tarixi, ənənəvi milli geyimi və kulinariya sənəti ilə tanımaq olar. Axı, hər bir xalqın vizit kartı olacaq yeməkləri var.
Şəhərin yuxarı tarixi hissəsində yaşayan Dərbəndin yerli sakinləri — azərbaycanlılar üçün dolma elə biryeməkdir! Bu, şəhərin hər bir restoranında təqdim olunan yeməkdir. Və hər hansı bir hadisə ərəfəsində azərbaycanlı ailəsinə nəzər salsanız, qadınların ətdən, düyüdən, göyərtidən və ədviyyatlardan ibarət ən ləzzətli içlikləri ən zərif üzüm yarpaqlarına necə səylə və diqqətlə bükdüyünü mütləq görərsiniz. Çoxlu saydagizli inqrediyentlər və müxtəlif dolma növləri Azərbaycan reseptləri ilə zəngindir. Bu resept ailədə nəsildən-nəslə ötürülür. Arvad olmağa hazırlaşan hər bir qız dolma bişirməyi bacarmalıdır. Süfrədə hansı ekzotik yeməklərin olmasından asılı olmayaraq buyemək azərbaycanlılar üçün süfrə bəzəyidir.
Dolmaya nikah masasında, ad günündə, movlidlərdə və hətta yas mərasimlərində də rast gəlmək olar. Köhnə dövrlərdə dolmanı əl ilə yeyərdilər ki, onun bütövlüyüyalnız ağızda pozulsun. Onu daddığınız zaman içindən şirəsi tökülür və ləzzətlərin atəşfəşanlığına səbəb olur. Dolmaya sarımsaq ilə ətirli qatıqla xidmət etməyi unutmayın. Amma şəxsən mən hesab edirəm ki, dolmanın dadını başqa bir şeylə kəsmək üçün çoxgözəl və qüsursuzdur. Dolma səbr, vaxt, əl cəldliyi və onu qonşunuzdan daha yaxşı etmək istəyi tələb edir. Bu, əsrlər boyu sınaqdan keçirilmiş və ən ideal olaninqrediyentlərin qədim birləşməsidir: qiymə, düyü, üzüm yarpağı. Düyü ətdən artıq yağları götürür, üzümyarpağı turşluq və büzücülük, ət isə toxluq verir. Mayayının gəlişi ilə şəhərin bütün azərbaycanlı qadınları gələcəyə hazırlaşmaq üçün üzüm yarpaqlarını diqqətlə seçirlər. Yarpaqlar gənc, incə damarlarla kiçik ölçülüolmalıdır.
Dolma dünyada ən qızğın müzakirə mövzusu olanyeməkdir. Ancaq balaca barmaqdan da kiçik, gənc quzu ətinin ən zərif dadı və keşniş və nanənin ədviyyatlı otlarının dadı ilə sizi yalnız azərbaycanlılar qonaq edə bilər. Yalnız Dərbənddə azərbaycanlıların dolmasının dadına baxdıqdan sonra evin, köhnə üzümbağının və ananın əllərinin nostaljisini hiss etmək olar.
G. Babayeva