Rusiya Dövlət Mərkəzi Müasir Tarix Muzeyi və Dağıstan P.S.Həmzətova adınaTəsviri İncəsənət Muzeyi ilə birlikdə hazırlanan yubiley sərgisi xalq şairi, tərcüməçi, ictimai xadimin həyat yolundan, yaradıcılığının mənşəyindən bəhs edir.
Moskvada, Rusiya Dövlət Müasir Tarix Muzeyində Rəsul Həmzətovun 100 illik yubileyi tədbirləri çərçivəsində “Mənim Dağıstanım. Rəsulumuz” adlı mərasimdə Dağıstanın rəhbəri Sergey Melikov iştirak edib. Onu muzeyin baş direktoru İrina Velikanova aparıb
«Rəsul Həmzətovun yubileyinə həsr olunmuş bu əlamətdar mədəni hadisənin ölkəmizin tarixi ilə bağlı unikal eksponatlar kolleksiyasının toplandığı gözəl muzeyin divarları arasında baş tutması çox simvolikdir! Rəsul Həmzətoviç təkcə Dağıstanın deyil, bütün xalqımızın mədəniyyətində müəyyən bir tarixi mərhələdir. Bütün dağıstanlılar adından ölkənin Mədəniyyət Nazirliyinə, Moskva hökumətinə məşhur həmyerlimizə göstərilən diqqətə görə səmimi qəlbdən təşəkkür edirəm.
Rusiyanın müasir Tarixi Muzeyinin salonlarına daxil olmaq o qədər də asan deyil. Ancaq Biz yaxşı başa düşürük ki, Rəsul Həmzətov- aul şairi və həm də planet şairi kimi haqlı olaraq orada mühüm yer tutur. Düşünürəm ki, Dağıstan ekspozisiyası həm moskvalılar, həm də paytaxtın qonaqları üçün maraqlı olacaq», – Sergey Melikov sərginin təşkilatçılarına müraciət edib.
“Mən şadam ki, bu gün çoxlu qonaqlarımız var. Rəsul Həmzətoviç şəxsiyyətinin əhəmiyyətini başa düşürük — o, dünyanın ən görkəmli xoşməramlı səfirlərindən biri idi. Onun kiçik vətəni — Dağıstana olan sevgisini, xüsusi münasibətini hamı bilir, eyni zamanda onun Puşkinin, Lermontovun, Mayakovskinin, Yeseninin şeirlərini necə vasvasılıqla tərcümə etdiyini də bilirik. Rəsul Həmzətoviç artıq yoxdur, amma yenə də doğma Dağıstanı populyarlaşdırır və təbliğ edir. Biz təsviri, dekorativ-tətbiqi sənətdə vətənlərini tərənnüm etməyə davam edən gənc rəssamlar görürük. Onun adı sayəsində respublika, onun içində olan bütün istedadlar, dəyərlər onun əli ilə yüksəlir. Bütün tədbirləri Təhsil Nazirliyi ilə birgə həyata keçirməyimiz vacibdir. Biz uşaqlar haqqında düşünməli və ilk növbədə onlar üçün etdiyimiz hər şeyi etməliyik. Rusiya Mədəniyyət Nazirliyinin muzeylər və xarici əlaqələr departamentinin direktoru Yelena Xarlamova sərginin qonaqlarını belə salamladı: “Kim keçmişi xatırlayır və gələcək haqqında düşünürsə, indi də yaxşı olacaq. “Təsviri İncəsənət Muzeyinin direktoru və Rəsul Həmzətovun qızı kimi bu hadisə mənim üçün ikiqat əhəmiyyətlidir. Sərgi mövzularına görə çox müxtəlifdir: burada heykəltəraşlıq, qrafika, rəngkarlıq, zərgərlik, keramika, xalçalar var. Və bütün bunları bir nəfərin adı birləşdirir. Muzey əməkdaşlarına təşəkkürlər — siz olmasaydınız bu gözəl layihə baş tutmazdı”, — deyə Səlihət Həmzətova tədbirdə əməyi olan hər kəsə təşəkkür edib. Rusiya Dövlət Müasir Tarix Muzeyində təqdim olunan sərgidə təsviri və dekorativ sənət əşyaları, ailə fotoşəkilləri, sənədlər, silahlar, musiqi alətləri, geyimlər, mükafatlar toplanıb. Rəsul Həmzətov ailəsinin kolleksiyasından olan qalıqlara xüsusi yer ayrılır. Sərgidə Rəsul Həmzətovun rəsm və heykəltəraşlıq işləri, Dağıstan və Rusiya rəssamlarının əsərləri əsasında yaradılmış və şairin sevimli Dağıstanına həsr olunmuş rəsmləri nümayiş etdirilir. Rəsul Qəmzətov yaradıcılığını qidalandıran mənbələrdən biri də xalq sənətkarlığı ustalarının sənəti olmuşdur. Onların arasında respublikanın ən məşhur “dağ qadını” — Kubaçı rəssamı Manaba Maqomedova və məşhur silah ustası Bazarqan Qımbatovun əsərləri var. Sərgidə təqdim olunan əşyalar Həmzətovun əsərlərindən poetik sətirlərlə müşayiət olunur. Muzeyin qonaqları Rəsul Həmzətovun şeirləri əsasında hazırlanmış mahnıları, o cümlədən müharibə haqqında bəlkə də ən təsirli mahnı olan “Durnalar”ı dinləyə biləcəklər. Həmzətov onu eyni osetin ailəsindən cəbhəyə gedən və Böyük Vətən Müharibəsi illərində həlak olmuş yeddi Qazdanov qardaşına həsr edib.
Ayrı bir bölmə, son günlərinə qədər demək olar ki, sıfırdan yaratdığı Dağıstan Təsviri İncəsənət Muzeyinə rəhbərlik edən Həmzətovun sevimli həyat yoldaşı Patimata həsr edilmişdir. Ailə fotoşəkillərini, paltarlarını, məsələn, milli üslubda hazırlanmış Manila şalını və zərgərlik məmulatlarını, o cümlədən xüsusi olaraq yaradılmış «Patimat — şairin ilhamvericisi» dəstini görmək maraqlı olacaq. Sərgidə həmçinin Həmzətovun üzük kolleksiyası, şairdən sonra asteroidlərdən birinə layiq görülməsi haqqında sertifikat və şəxsi mükafatlar təqdim olunur. Ziyarətçilər şairin atası, avar ədəbiyyatının klassiki, mahnı istedadı Rəsul Həmzətova miras qalmış Qamzat Tsadasın xatirə əşyaları ilə tanış ola biləcəklər. Bunlar fotoşəkillər, şəxsi kitabxanasındakı kitablar, saatlar, milli geyim əşyalarıdır. Televiziya panelində Qamzat Tsadasa nağılları əsasında cizgi filmləri nümayiş etdiriləcək. Dağıstanın rəhbəri sərgiyə baxdıqdan sonra muzeyin fəxri ziyarətçilər kitabına öz yazısını yazaraq təəssüratlarını bölüşüb. Səhərisi gün Dövlət Kreml Sarayında musiqili və teatrlaşdırılmış tamaşa nümayiş olunub.
S. Məmmədova
