Quşçuluğun inkişafı, xüsusilə də rusiyalıları quş əti və toyuq yumurtası ilə təmin etmək məsələsi ötən ilin sonunda xeylı aktuallaşdı.

İstehsalçılar və ekspertlər yumurtanın qiymətinin qalxmasını bir sıra səbəblərlə izah edirlər. Mütəxəssislərin göstərdiyi əsas səbəb nisbətən ucuz proteinə tələbatın artması idi ki, bu da öz növbəsində quşçuluq məhsullarına tələbatın əhəmiyyətli dərəcədə artmasına səbəb oldu. Xatırladaq ki, problem yekun mətbuat konfransında Rusiya prezidenti Vladimir Putinin diqqətinə çatdırılıb. Dövlət başçısı hökuməti vəziyyəti düzəltmək üçün real tədbirlər görməyə çağırıb və əmin edib ki, yaxın gələcəkdə qiymətlər ucuzlaşmağa başlayacaq, o cümlədən Türkiyə və Azərbaycandan “açıq idxal” hesabına. Lakin xarici tədarüklər hazırda ən ağrılı məsələni — özünü təmin etmək məsələsini həll etməyəcək. Öz istehsalımızı artırmaq lazımdır ki, bu da sadəcə olaraq bir məhsulun idxalına rüsumun aşağı salınmasından qat-qat çətindir. Dağıstanda bu çətinliklərə hazırdırlar, üstəlik, artıq müəyyən addımlar da atılıb.

Dağıstan Respublikasının Kənd təsərrüfatı və Ərzaq Nazirinin birinci müavini Şarip Şaripov yeni müəssisənin timsalında respublika əhalisini toyuq əti ilə təmin etmək üçün hansı tədbirlərin həyata keçirildiyi barədə “Dagestanskaya Pravda”ya məlumat verib. Sənayenin yerli inkişafını öyrənmək məqsədilə Şaripov bu yaxınlarda Dağıstanda quşçuluğun canlandırılması layihələrindən birinin həyata keçirildiyi Tarumovski rayonunun Kalinovka kəndində olub. – Layihənin təşəbbüskarı, “Kizlyar Uritski Ət Kombinatı” MMC-nin rəhbəri Nurudin Ömərov bildirib ki, məhsulların çeşidini genişləndirmək məqsədilə quşçuluqla məşğul olmaq barədə qərar qəbul edilib. Kəndin ərazisində yerləşən müflis olmuş müəssisənin istifadədən qalan binaları satışa çıxarılıb, alınıb və görülən tədbirlər sayəsində artıq beş binada istehsala başlanılıb. Bundan əlavə, 25 min başlıq əlavə bina tikilib.

Daha birinin tikintisi başa çatmaq üzrədir. Ümumilikdə 12 belə müasir quşçuluq binası olacaq, 25 iş yeri açılacaqdır. Üstəlik, onlar kəsim məntəqəsini işə salıblar, ilkin emal yerində aparılır ki, bu da çox vacibdir. Bütün bunlar rayonda yerləşən kiçik təsərrüfatların inkişafına təkan verir: bu müəssisə ilə fəal əməkdaşlıq edən təsərrüfatlar yaranıb. Şarip Şaripovun sözlərinə görə, sənaye məsələlərinə artan diqqəti nəzərə alaraq və federal və regional hakimiyyət orqanlarının rəhbərliyi tərəfindən qoyulmuş quş əti istehsalının həcminin genişləndirilməsi üzrə tapşırıqların icrası çərçivəsində Dağıstanın baş kənd təsərrüfatı idarəsi layihəni Tarumovski rayonunda həyata keçirmək niyyətindədir və bununla bağlı təşəbbüskara hər cür dəstək verilməlidir.

– Məsələnin aktuallığını təsdiqləməyə demək olar ki, ehtiyac yoxdur. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə, xüsusilə aqrar-sənaye kompleksinin inkişafına sərmayə qoyuluşu üçün layiqli və maneəsiz şərait respublika hakimiyyət orqanlarınınlbuuətindədir,bu dövlətin sərvətidir. Bu, kiçik biznesin, ayrı-ayrı bələdiyyələrin və bütövlükdə regionun inkişafı üçün zəmin yaradır”, — Şaripov diqqətə çatdırıb.

Yem quşçuluq sənayesində əsasdır, istehsalın demək olar ki, 75 faizi müvafiq məsrəflərin payına düşür. Bu sahədə də müəssisədə işlər yaxşı gedir: onun öz taxılı var, ona görə də təsərrüfat yerli yem tədarükü ilə təmin olunub və eyni zamanda Rusiyanın bir çox ixtisaslaşmış müəssisələri ilə qarşılıqlı əlaqə qurulub. Bununla belə, bütün görünən sadəliyə baxmayaraq, hər hansı bir öhdəliyi poza biləcək nüanslar da var. Buna görə də quşçuluq müəssisələrinin müasir inkişafı təcrübəsi öyrənilmişdir. Bu məqsədlə Şarip Şaripov respublikanın rayonlarında bir sıra uğurlu istehsal müəssisələrində olub. Dağıstan müəssisələri artıq müvəffəqiyyət təcrübəsini mənimsəyəcəklər.

– Ötən il Dağıstanda kəsim çəkisində 50 min ton quş əti istehsal edilib. Respublikamızın ona olan tələbatı hazırda 40 faiz ödənilir. Bunlar Xasavyurt, Kazbekovski, Süleyman-Stalski rayonlarında, Mahaçqala ətraflarında güclü istehsal müəssisələridir. Amma əlavə gücə ehtiyac var,-deyə, Şarip Şaripov qeyd edib. Kalinovkada yeni istehsal aqrar-sənaye kompleksinin çox mühüm sahəsinin dirçəlməsinə layiqli töhfə verəcək. – İnvestisiya layihəsi işlənib hazırlanması və biznesə səriştəli yanaşması ilə seçilir. Kalinovka qapalı sxemdən istifadə edir, onun öz xammalı var, dərhal emal olunur, torpaq ehtiyatları təyinatı üzrə istifadə olunur, yeni iş yerləri yaradılır. Bunun nəticəsi bələdiyyənin inkişafı və quş əti istehsalının genişlənməsinə real töhfədir.

Ümumiyyətlə, Kizlyar Uritski kombinatının respublikanın bütün aqrar-sənaye kompleksinin modernləşdirilməsində nəzərəçarpacaq iştirakını qeyd etmək lazımdır. Ötən ilin sonunda bir sıra innovativ həlləri tətbiq edən ən müasir süd emalı zavodu fəaliyyətə başlayıb.

Bu, daha bir Dağıstan istehsalı — təkcə respublikada deyil, ölkənin cənubunda ən yaxşısı haqqında danışmağa imkan verdi. Şirkətin öz süd ferması var və biz robotlaşdırılmış süd fermasının tikintisi məsələsini araşdırırıq. Müəssisə son illər daha bir mühüm sahənin — çəltikçiliyin inkişafında fəal iştirak edərək respublikanın 5 ən böyük çəltikçilik təsərrüfatından birinə çevrilib.

Müasir anbarlar, qurutma sexləri tikilib. İnvestorun yaxın planlarına düyü emalı zavodunun tikintisi daxildir”, — deyə Şarip Şaripov bildirib. Eyni zamanda, o qeyd edib ki, bu investora sənayenin inkişafı üzrə mövcud federal və regional dövlət proqramları çərçivəsində Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Nazirliyi tərəfindən hərtərəfli dəstək verilir ki, bu da digər müəssisələr üçün də mövcuddur,eyni zamanda rayonda yeni kənd təsərrüfatı istehsalının artırılması üçün. Şaripov əmindir ki, Dağıstanın kənd təsərrüfatı sektoru, xüsusən də quşçuluq böyük potensiala malikdir. Kənd təsərrüfatı idarəsi rəisinin birinci müavini deyir ki, bu potensialın reallaşdırılmasında məsul sahibkarların fəal və uğurlu iştirakı digər potensial investorlar və kiçik biznes üçün nümunə olacaq.

«Dağıstan rəhbərliyi quşçuluğun inkişafını stimullaşdırmaq üçün bir sıra tədbirlər görüb və bu, uzunmüddətli fəaliyyət proqramıdır».
İnfrastruktur məsələlərinin və bununla bağlı bir sıra məsələlərin həllində torpaq sahələri verilir və müvafiq dəstək göstərilir. 2024-cü il üçün respublika büdcəsindən sənayeyə əvvəlki maliyyələşdirmə həcmlərindən 4 dəfə çox vəsait ayrılıb. İnvestorlar hakimiyyətin real addımlarını görürlər ki, bu da onları aqrar-sənaye kompleksinin bu sahəsinə investisiya qoymağa həvəsləndirir”, — deyə Şaripov sözünü yekunlaşdırıb.